Burun etrafındaki sinüslerin iltihapları günümüzün yaygın hastalıklarından biridir. Kronikleşen sinüs iltihaplarının tedavisinde ise güncel yaklaşım endoskopik sinüs ameliyatlarıdır. Endoskopik sinüs ameliyatları, çevresindeki gözler, beyin, görme sinirleri ve şah damarları gibi kritik anatomik yapılar nedeniyle dikkat gerektiren bir bölgede uygulanır. Bu ameliyatların yaygınlaşmasıyla birlikte bazı ciddi komplikasyonlar da ortaya çıkmıştır. Karşılaşılan sorunların büyük bir kısmının, ameliyat sırasında sinüs anatomisinin tam olarak değerlendirilememesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır. Bu nedenle, başlangıçta beyin cerrahisinde kullanılan bilgisayar destekli cerrahi (cerrahi navigasyon) teknolojisi, endoskopik sinüs ameliyatları için de geliştirilmiştir.
Cerrahi navigasyon, endoskopik sinüs ameliyatlarında kullanılan cerrahi aygıtların sinüs anatomisi içindeki yerlerini, özel bir cihaz ve yazılım yardımıyla gerçek zamanlı ve çok az yanılma payı ile takip etmeyi sağlar. Bu teknolojinin temel amacı, ameliyat öncesi çekilen bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleri ile ameliyat bölgesinin anatomisi arasında bağlantı kurarak, cerrahi aletleri karmaşık sinüs anatomisi içinde izlemektir. Bu sayede, kritik yapı ve organ bölgeleri belirlenerek hastalık olan bölgelere bu yapılara zarar vermeden hassas ve güvenli bir şekilde müdahale edilebilmektedir.
Cerrahi navigasyonda "doğruluk", yani monitördeki tomografi görüntüsü ile gerçek anatomik noktanın örtüşme derecesi büyük önem taşır ve görüntüleme hataları, hastalar sisteme tanıtılırken yapılan hatalar, cihaza ait teknik hatalar gibi faktörler bu doğruluğu etkileyebilir. Bu nedenle navigasyon sistemleri her ne kadar ameliyatın güvenlik ve başarısına önemli katkı sağlasa da ameliyatın başarısı için en önemli unsurlar cerrahın anatomi bilgisi ve endoskopik cerrahi alanındaki tecrübesi olmaktadır.
Cerrahi Navigasyonun Başlıca Avantajları Nelerdir?
Cerrahi navigasyonun sağladığı avantajlar şunlardır:
- İki boyutlu endoskopik görüntüde üç boyutlu bir yol haritası sunar.
- Ulaşılması zor anatomik bölgelere güvenli yaklaşım imkanı sağlar.
- Daha az travma ile hassas cerrahi yapılmasına olanak tanır.
- Ameliyat süresini kısaltır.
- Komplikasyon ihtimalini ileri derecede azaltır.
- Ameliyat başarı oranını artırır.
- Hastalığın tekrarlama (nüks) ihtimalini azaltır.
Cerrahi Navigasyonun Özellikle Faydalı Olduğu Durumlar
Günümüzde sağladığı güvenlik nedeniyle standart endoskopik cerrahi vakalarında bile kullanılmakta olan cerrahi navigasyon, özellikle aşağıdaki durumlarda faydalıdır:
- Doğumsal anomaliye sahip hastaların ameliyatlar
- Daha önce geçirilmiş ameliyat veya travmaya bağlı olarak sinüs anatomisi değişmiş hastalar
- Kritik anatomik organ komşulukları olan alın sinüsü, arka etmoid ve sfenoid sinüs hastalıkları
- Mantarların neden olduğu sinüzitler
- Yaygın polip nedeniyle anatomik yapıların tanınması güç olan hastalar
- Hipofiz ve kafa tabanı girişimleri
