Otoskleroz Nedir?
Otoskleroz, halk arasında orta kulak kireçlenmesi olarak bilinen, işitme kaybına yol açabilen genetik geçişli bir hastalıktır. Genellikle birkaç kuşak atlayarak ortaya çıkabilir. Bu hastalıkta, orta kulağın temel görevi olan ses iletim sürecinde sorunlar meydana gelir.
Ses dalgaları dış kulak yoluyla kulak zarına ulaşır ve burada titreşime dönüşür. Bu titreşimler, çekiç, örs ve üzengi kemikçikleri aracılığıyla iç kulağa iletilir. İç kulakta ise sinir uçlarında elektrik sinyallerine dönüştürülerek beyne gönderilir. Otoskleroz, bu mekanik iletim sürecini bozar.
Otosklerozda İşitme Kaybı Nasıl Gelişir?
Otoskleroz, en sık olarak üzengi (stapes) kemiğinin taban kısmındaki oval pencere bölgesinde süngerimsi, anormal kemik dokusu oluşmasıyla kendini gösterir. Bu yapı, kemiğin titreşimini engeller ve iletim tipi işitme kaybına neden olur.
Eğer bu kemik değişimleri iç kulağı da etkilerse, koklear otoskleroz adı verilen sensörinöral (sinir tipi) işitme kaybı gelişebilir. Hastalık çoğu zaman her iki işitme kaybı tipini birlikte barındırır ve bu durumda mikst tip işitme kaybı oluşur.
İşitme kaybının şiddeti, stapes kemiğinin hareketinin ne kadar kısıtlandığına ve iç kulağın ne ölçüde etkilendiğine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Otoskleroz Tedavi Yöntemleri
1. Tıbbi Tedavi
Otosklerozun ilaçla tedavisi mümkün değildir. Hastalığın hızla ilerlediği bazı genç hastalarda ilerlemeyi yavaşlatmak amacıyla medikal destekler uygulanabilir, ancak bunlar sınırlı etkiye sahiptir.
2. Cerrahi Tedavi: Stapedektomi
En etkili yöntem stapedektomi ameliyatıdır. Bu cerrahide hareketi kısıtlanan üzengi kemiği çıkarılır ve yerine ses dalgalarını iç kulağa iletecek özel bir protez yerleştirilir. Ameliyat sonrası 7–10 gün içinde dış kulak kanalına yerleştirilen destek süngerler çıkarılır ve hasta genellikle kısa sürede normal hayatına döner.
Ameliyat lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir. Stapedektomi ameliyatı ile %90–95 oranında başarılı sonuçlar elde edilir ve iletim tipi işitme kaybı çoğu hastada tamamen düzelir.
Ameliyat uygun olmayan durumlar:
- İşitme kaybı çok hafifse
- İç kulakta ciddi sinir tipi kayıp varsa
- Ciddi genel sağlık sorunları varsa
3. İşitme Cihazı
Stapedektomiye uygun olan hastalar, ameliyatı tercih etmediklerinde işitme cihazı ile de başarılı sonuçlar alabilirler. Özellikle iki taraflı otosklerozu olan bireylerde, iç kulak fonksiyonlarını korumak amacıyla işitme cihazı önerilir.
Ameliyatın Olası Riskleri
Stapedektomi cerrahisinin komplikasyon oranı oldukça düşüktür. Ancak her ameliyatta olduğu gibi bazı riskler bulunur:
- %1 oranında kalıcı işitme kaybı riski
- Kulak zarında delik oluşması
- Yüz siniri zedelenmesi
- Orta kulak enfeksiyonu
- Protezin yerinden çıkması
Otoskleroz, zamanla ilerleyebilen ve işitme kalitesini ciddi oranda etkileyebilen bir kulak hastalığıdır. Erken tanı konulduğunda, uygun cerrahi ya da işitme cihazı seçenekleriyle yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.
